Przedszkole Publiczne nr 52 "Pod Topolą" w Szczecinie

Kiedy dziecko jest gotowe do szkoły?

• 
• 

Kaja Chojnacka, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 1 w Szczecinie

 Kiedy dziecko jest gotowe do szkoły?

Wielu rodziców stoi obecnie przed decyzją dotyczącą dalszego kształcenia swoich dzieci – czy kontynuować edukację w przedszkolu, zapisać dziecko do klasy pierwszej czy  do zerówki w szkole.

S. Szuman zwraca uwagę, że w kontekście gotowości szkolnej dziecka istotny jest całokształt rozwoju fizycznego, społecznego i poznawczego, który czyni dzieci wrażliwymi i podatnymi na nauczanie i wychowanie.Gotowość szkolna to więc nie tylko zdobyte w przedszkolu wiadomości, sprawność fizyczna czy samodzielność w samoobsłudze - równie istotne są kwestie emocjonalne i społeczne.  Należy ją również rozpatrywać w odniesieniu do środowiska, w jakim wychowuje się dziecko – nie bez znaczenia jest gotowość rodziców, ich oczekiwania i możliwości oraz funkcjonowanie placówki, do której dziecko ma uczęszczać. A.I. Brzezińska za niektóre przejawy gotowości szkolnej uznaje:

·       Wiedzę o sobie: imię i nazwisko, wiek, miejsce zamieszkania, imiona rodziców, ich miejsce pracy;

·       Orientację w najbliższym otoczeniu i w czasie;

·       Rozumienie prostych związków przyczynowo-skutkowych;

·       Umiejętność dłuższego skoncentrowania uwagi na danej czynności;

·       Zainteresowanie podstawowymi umiejętnościami szkolnymi, takimi jak: pisanie, czytanie, liczenie;

·       Zainteresowanie otoczeniem i szkołą;

·       Wyrażanie emocji w akceptowany sposób;

·       Rozpoznawanie emocji i ich przyczyn, zarówno u siebie, jak i u innych osób, większa ich kontrola;

·       Inicjowanie i podtrzymywanie kontaktów z innymi dziećmi, umiejętność współpracowania z nimi;

·       Znajomość norm i zasad społecznych i zdolność podporządkowania się im;

·       Umiejętność określenia swoich mocnych i słabych stron.

Gotowość szkolna to kompetencje dziecka w obszarze motorycznym, poznawczym, społeczno-emocjonalnym pozostające w interakcji z funkcjonowaniem rodziny oraz placówki. Jednocześnie rodzice mogą wspierać kształtowanie się gotowości szkolnej u swoich dzieci, poprzez:

1.Akceptowanie i nazywanie emocji dziecka („Widzę, że jesteś smutny. Bardzo chciałeś, żeby Jaś dzisiaj do ciebie przyszedł”), modelowanie poprzez własne zachowanie sposobu radzenia sobie w sytuacjach trudnych oraz włączanie metod psychoedukacyjnych (np. poprzez bajki terapeutyczne na temat emocji, które omawiamy z dzieckiem, jednocześnie zachęcając je do odnoszenia przedstawionych treści do jego sytuacji), rozpoznawanie emocji innych osób i rozważanie przyczyn (np. na obrazkach, zdjęciach, zabawa w kalambury z emocjami (jedna osoba pokazuje daną emocję, a druga zgaduje, co to za emocja);

2.Niestosowanie etykiet, nawet tych, które wydają się pozytywne („grzeczny chłopiec”, „zdolna dziewczynka”), nieporównywanie dziecka z rówieśnikami;

3. Stwarzanie dziecku okazji do poznawania swoich mocnych i słabych stron poprzez różnego rodzaju aktywności, przy jednoczesnej akceptacji ze strony opiekuna; 

4. Rozwijanie ciekawości poznawczej dziecka poprzez wspólne poszukiwanie informacji na interesujące tematy, czytanie książek, rozwijanie zainteresowań i uzdolnień;

5.Rozwijanie kompetencji społecznych dziecka poprzez naukę samodzielnego rozwiązywania konfliktów z rówieśnikami, czekania na swoją kolej, radzenia sobie z porażką (ważne jest modelowanie na swoim przykładzie np. podczas gry z dzieckiem – „Gratuluję ci wygranej, może następnym razem mi się uda?”);

6. Dawanie dziecku wyboru, w celu wzmacniania jego sprawczości;

7.Zachęcanie dziecka do samodzielnych działań, np. poprzez adekwatne do jego wieku obowiązki domowe;

8. Motywowanie dziecka, aby doprowadzało aktywności do końca – poprzez oferowanie wsparcia, pochwały opisowe, odnoszenie się do poprzednich doświadczeń, dawanie dziecku możliwości, aby osiągnęło sukces;

9.Oswojenie dziecka z sytuacją pójścia do szkoły – rozmawianie o jego wątpliwościach i oczekiwaniach (np. przy okazji rysunku lub zabawy w szkołę, zadawanie pytań pomocniczych), czytanie bajek na temat szkoły, obejrzenie z dzieckiem budynku szkoły, zaplanowanie i celebrowanie pierwszego dnia.